Voldoen aan wetgeving
Samenwerking in de keten is randvoorwaarde
De wens van Europa is om in 2050 klimaatneutraal te worden. Om dat te realiseren is er de Green Deal. De focus ligt daarbij op wet- en regelgeving voor een nieuw model voor productie en consumptie, waarbij bestaande materialen, onderdelen en producten zo lang mogelijk worden gebruikt, hergebruikt, gerepareerd, opgeknapt en gerecycled.
Het gebruik van een gemeenschappelijke datataal is de enige manier om de efficiëntie en betrouwbaarheid te bereiken die nodig is voor de circulaire economie.
Een aantal belangrijke wet- en regelgevingen om de doelstellingen van de Green Deal te ondersteunen en te faciliteren zijn:
- Ecodesign for Sustainable Products Regulation (ESPR) - Nieuwe minimumeisen op het gebied van duurzaamheid en circulariteit voor producten op de Europese markt. Het Digital Product Passport is een onderdeel hiervan.
- Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) - Een rapportagerichtlijn voor het verplicht inzicht geven in de ESG risico’s en de verbetermaatregelen. Vanaf 2025 geldt dit voor alle bedrijven met meer dan 250 werknemers en/of meer dan €50 miljoen jaaromzet en/of meer dan € 25 miljoen op de balans. Vanaf 2026 zijn ook beursgenoteerde mkb-bedrijven aan de beurt.
- Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) - Bedrijven die vallen onder CSDDD moeten alle schade die ze veroorzaken aan mensenrechten en het milieu identificeren, beperken en stoppen. Er moet niet alleen een due diligence moet worden uitgevoerd op hun eigen activiteiten, maar ook op de activiteiten van hun dochterondernemingen en andere entiteiten in hun value chain.
- Ontbossingswet (EUDR) - Alle bedrijven in de handelsketen moeten de herkomst van hun handelswaren aangeven om te kunnen bepalen wat het risico is op ontbossing. Voor hout, rubber, soja, cacao, koffie, rundvlees en palmolie.
- Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR) - Regels die moeten leiden tot minder verpakkingsafval, meer hergebruik, meer recycling c.q. meer toepassing van gerecycled materiaal.
- Green Claims Directive - Een aanvulling op het EU-verbod op greenwashing en voert een verificatiesysteem in voor bedrijven die milieugerelateerde claims willen maken.
Voor de hele keten is het een uitdaging om tot een betrouwbare informatiestroom te komen. En daarbij is identificatie key. Want als je de reis van elk product of elk onderdeel kunt volgen, biedt dat alle partijen in de keten geactualiseerde data om de levensduur van producten en onderdelen te optimaliseren. En het geeft inzicht in de ecologische footprint van het product. De QR-code van GS1 speelt een belangrijke rol om al die data te ontsluiten.
Michiel van Yperen
Sustainability manager bij GS1
En de rol van data?
Voor de overgang naar een duurzame, circulaire economie verschuift de vraag van basisdata naar data voor de volledige traceerbaarheid van producten. Om de reis van een product door de keten te kunnen volgen en alle stakeholders van informatie te kunnen voorzien, is dus veel data nodig.
Er is al veel data beschikbaar, maar vaak niet deelbaar met andere stakeholders in de keten (up stream/down stream). Daarom zijn er wereldwijde en open standaarden nodig: één datataal voor iedereen beschikbaar én te gebruiken. De basis is identificatie van producten met een GTIN, waardoor partijen in de keten op verschillende niveaus data kunnen delen.
GS1 faciliteert
GS1 neemt een neutrale positie in en coördineert samenwerking voor een optimale inzet van data en standaarden tussen alle partijen in de keten, aanbieders van IT-oplossingen en andere belanghebbenden zoals branche- en belangenorganisaties.
Op dit moment werkt GS1 met bedrijven in diverse werkgroepen om afspraken te maken over welke data gedeeld moet worden en hoe GS1 daarin kan faciliteren. Denk dan aan de uitbreiding van datamodellen voor ESG-data en verpakkingsinformatie, aan de inzet van de GLN (Global Location Number) om de reis van een product te kunnen volgen, de QR-code van GS1 en bouwblokken voor een Digital Product Passport.