FNLI: Een complex avontuur. Het zal met kleine stapjes gaan

“Maatschappelijke eisen met betrekking tot voedselveiligheid en duurzaamheid kunnen niet zonder meer transparantie over voedsel. Daar werken we aan binnen Fresh Upstream.”

Steeds hogere eisen aan transparantie over voedsel

Consumenten, overheden en Ngo’s stellen steeds hogere eisen aan transparantie over voedsel. Ze willen meer weten, en niet alleen over voedings- en gezondheidswaarden en de aanwezigheid van allergenen, maar ook over de herkomst en de manier waarop voedsel wordt geproduceerd. Ze willen hier proactief over worden geïnformeerd, of dit kunnen checken. Volgens Boerstra jagen de technische mogelijkheden van vandaag de dag deze behoefte aan

Transparantie over voedsel is echter geen simpele aangelegenheid. Boerstra: “Er zijn nog steeds partijen die denken dat een website, database en wat rond vragen genoeg zijn. Maar de werkelijkheid is anders. Want als je erin duikt blijkt pas hoe complex, divers en heterogeen die realiteit is. Bijvoorbeeld doordat ketens uit veel schakels en naast elkaar bestaan. En omdat bijvoorbeeld melk van verschillende boeren gemengd wordt. Bij bewerkte producten wordt het helemaal ingewikkeld.”

Volgens Boerstra stelt ons dit voor een grote uitdaging en is een initiatief als Fresh Upstream daarom broodnodig. “Op de eerste plaats moeten alle partijen die van elkaar informatie nodig hebben, met elkaar aan tafel. Dat gebeurt binnen Fresh Upstream voor het eerst. Deze partijen moeten zich vervolgens bewust worden van de relevantie van een uniforme omgang met informatie. Het is cynisch om te zeggen, maar crises als die rond fipronil helpen daarbij.”

'Alle partijen die van elkaar informatie nodig hebben, moeten met elkaar aan tafel.'

Technische oplossingen: dat data daadwerkelijk door ketens gaan stromen

De volgende stap is dat partijen het met elkaar eens worden over de informatie die ze van elkaar nodig hebben en daar afspraken over maken. “Pas daarna kijken we naar de technische oplossingen die mogelijk maken dat die data daadwerkelijk door ketens gaan stromen. Daar zit het probleem ook niet, technisch is alles mogelijk. De voortgang hangt vooral af van de gevoelde sense of urgency en van de mogelijkheid en bereidheid van bedrijven om informatie te delen met anderen. Fresh Upstream staat voor een systematische aanpak die dit proces verder helpt.”

Een complexe klus, omdat zelfs informatie over iets ogenschijnlijk simpels als de lengte, breedte en hoogte van een product, al voor flinke hoofdbrekens zorgt. “Want hoe meet je dat? Vanaf de voorkant? Maar wat is de voorkant van een product? Daar zijn alleen al handboeken over geschreven. Helemaal lastig wordt het als het gaat om meer complexe karakteristieken die op volstrekt eenduidige wijze moeten worden vastgelegd. Bovendien is het soms niet in het belang van partijen om 100% transparant te zijn of het is in strijd met mededingingsregels.”

Streepjescode

De streepjescode die zo’n vijftig jaar geleden in de Nederlandse supermarkt werd geïntroduceerd, is een goed voorbeeld van het gewenste eindresultaat. “Maar het duurde decennia voordat deze barcode op alle producten was ingeburgerd. Nu is het zaak om eenzelfde standaardisering eerder in de keten te realiseren. Dan hebben we het over heel andere bedrijven dan fabrikanten en retail. Het komt eigenlijk neer op het op gang brengen van een beweging. En die steunen we als FNLI van harte.”

Boerstra wijst erop dat er niet één oplossing is voor iedereen. “Het zou goed kunnen dat de vleesindustrie uiteindelijk andere keuzes maakt dan AGF, maar dan wel binnen een uniforme systematiek. Het is ook mogelijk dat we beginnen met een paar ketens waarbinnen op bepaalde terreinen data gaan stromen, misschien aanvankelijk slechts tussen bepaalde partijen. Het zal met kleine stapjes gaan. Dit doe je niet even. Het is een complex avontuur waar we met elkaar aan beginnen.”