Standaarden belangrijke basis onder value based healthcare

Betere patiëntenzorg, minder kosten, verbeteren van gezondheid. Dat zijn de triple aim-doelen die centraal staan bij value based healthcare (VBH). Om die doelen te bereiken, is standaardisatie van data een kritieke onderliggende factor: om te begrijpen wat stakeholders in de zorg doen, om allemaal dezelfde taal te spreken.

Stakeholders zijn er genoeg: producenten, zorgverzekeraars, zorgaanbieders, stelde Karen Conway (VP healthcare value, GHX), leidster van een paneldiscussie over value based healthcare. Om hen samen te laten werken aan triple aim-doelen, wat in een notendop de beste zorg tegen de laagst mogelijke kosten betekent, is goede data onmisbaar. “Daarvoor moet iedereen dezelfde taal spreken en dezelfde definities gebruiken. Standaarden bieden deze eenduidige taal en definities om samen te komen tot de beste uitkomsten van zorg.”

Uitkomst-gebaseerde zorg

We willen in Nederland toegroeien naar dergelijke uitkomst-gebaseerde zorg. Zo voeg je waarde toe aan de zorgketen, schetst Eric Hans Eddes, chirurg in het Deventer Ziekenhuis en algemeen directeur van het Dutch Institute for Clinical Auditing (DICA). “Toch sloeg value based healthcare tot nu toe in de praktijk maar beperkt aan. Waarom? Beroepen, afdelingen werken nog steeds in silo’s. Ook hebben we te weinig betrouwbare gegevens: over kosten, voorraad, prestaties, patiëntervaring.”

Het DICA werkt aan verbetering hiervan met het verzamelen van uitkomstinformatie, zowel klinisch, als niet-klinisch. Dat wordt gedeeld met de zorginstellingen die de data leveren, zodat zij hier lering uit kunnen trekken en van elkaar kunnen leren. De afgelopen 10 jaar blijken uitkomsten al steeds verder te verbeteren door alle klinische domeinen heen.

Door eenduidige standaarden en bijbehorende barcodes te gebruiken, wordt het volgens Eddes mogelijk om volgende stappen te zetten, zoals het bundelen van het DICA met registers voor borstimplantaten en voor medicatie. Het gaat dan niet alleen om traceerbaarheid, maar ook om betere kwaliteitsindicatoren over het hele zorgproces heen.

“Interactieve dashboards met klinische en niet-klinische informatie helpen artsen en patiënten samen te beslissen over de beste behandeling.”

“Verder willen we werken met interactieve dashboards, deze zomer nog voor de helft van alle samenwerkende registers. Die dashboards helpen artsen en patiënten samen te beslissen over de beste behandeling. Betrouwbare, uitwisselbare gegevens en dus standaardisatie zijn een must om tot dit soort duurzame, betere zorg te komen.”

Weerbarstige praktijk en de waarde van ‘safety stops’

De theorie van standaarden en het gebruik van barcodes is mooi, maar de praktijk is weerbarstig merkt panellid en OK-verpleegkundige Hennie Mulder (Maxima Medisch Centrum). “Er worden meerdere standaarden gebruikt, zoals GS1, HIBC en SEC. Barcodes zijn vaak niet goed scanbaar, of hebben niet dezelfde volgorde.”

Dit beperkt bijvoorbeeld de waarde van ‘safety stops’ die zijn ingevoerd in de OK’s van het MMC – momenten waarop een chirurgische checklist wordt afgegaan om te controleren of alles in orde is. Die safety stops zijn volgens Mulder effectief, want het aantal fouten is sterk gedaald, met betere uitkomsten voor patiënten en lagere zorgkosten als gevolg.

Er is wel verbetering zichtbaar. Zo zijn in juni 2017 de ADC-afspraken gemaakt voor eenduidige barcodering en volgde in 2018 de verplichting van registratie van alle medisch implantaten in het LIR-register. Producenten uploaden hun productinformatie in het LIR en na het scannen van een implantaat wordt dit direct in het LIR afgevinkt.

Mulder: “Dit voorkomt veel fouten in scanning en papieren administratie, zorgt voor betere betrouwbaarheid en je hoeft geen patiënten meer naar huis te sturen omdat we niet de juiste instrumenten of implantaat hebben of omdat het niet goed te scannen is.”