Ecochain: Van ieder product exact weten wat milieu-impact is
Vanuit een hip bedrijfsverzamelgebouw werkt Ecochain aan een betere wereld. Een wereld waarin de consument van ieder product precies na kan gaan welke weerslag het heeft op het milieu en het klimaat. En naast prijs en kwaliteit, ook zijn keuze kan bepalen op basis van milieu-impact.
Aan ambitie geen gebrek: Ecochain wil de Google op milieugebied worden. Vooralsnog is het softwarebedrijf vooral een B2B-platform waar hun klanten - zoals retailers, bouwbedrijven, textielproducenten en technologiebedrijven - met hun eigen data en die van andere bedrijven uit de keten de ecologische footprint van hun producten kunnen berekenen.
Bij zo’n levenscyclusanalyse (LCA) wordt niet alleen gekeken naar de impact op het milieu door de winning van de benodigde grondstoffen en het productieproces van de klant zelf, maar ook naar die van alle toeleveranciers, het verbruik door de eindgebruiker en de uiteindelijke recycling. Ruim dertig key performance indicators worden meegenomen, waaronder diverse emissies zoals CO2 en stikstof, smogvorming en grondstoffenschaarste.
Alle stapjes in de keten minutieus op een rij zetten
“We bezien de hele levenscyclus, van de wieg tot aan het graf”, vat Chief Value Officer (CVO) Roel Drost de werkwijze van Ecochain samen. Door met de slimme software alle stapjes in de keten minutieus op een rij te zetten, ontstaat een gedetailleerde dwarsdoorsnede van een product. “Zo kun je in één oogopslag zien waar de hotspots zich bevinden en waar dus de meeste winst is te behalen”, legt Drost uit.
“Voor veel bedrijven ligt de milieu-impact voor driekwart in de keten. Door als producent goed gebruik te maken van beschikbare informatie en slimmere keuzes te maken, kun je de impact op het milieu verlagen.” Je kunt dan denken aan het gebruik van andere materialen, maar ook aan andere oplossingen zoals maatregelen die de levensduur van een product verlengen of oplossingen die de hoeveelheid afval verminderen.
"Door als producent goed gebruik te maken van beschikbare informatie en slimmere keuzes te maken, kun je de impact op het milieu verlagen."
Milieuwinst net zo hoog op agenda als winstmaximalisatie
De LCA is bepaald niet nieuw; sterker nog het is dit jaar haar 50ste verjaardag. Al in 1969 gaf Coca-Cola het Midwest Research Institute opdracht voor de eerste volledige doorrekening voor zijn verpakking. Door te kijken waar inefficiënties in de keten lagen, kreeg de frisdrankproducent een goed beeld waar het kosten zou kunnen besparen, was de gedachte.
Die tijden liggen inmiddels ver achter ons. Milieuwinst staat bij veel bedrijven net zo hoog op de agenda als winstmaximalisatie. Ondernemingen zijn steeds vaker bereid de hogere kosten voor duurzamere toepassingen voor lief te nemen. Zelfs op Wall Street, waar topmensen hun bonus verbinden aan targets op het gebied van duurzaamheid. Bovendien kan de impact van een (serie) product(en) met moderne technologieën zoals big data en kunstmatige intelligentie sneller, beter en goedkoper worden berekend.
Sinds de oprichting in 2011 heeft Ecochain inmiddels zo’n kwart miljoen producten in de database staan. Zo rekende het de zorg- en lifestyleproducten van Philips door. Als voorbeeld noemt Drost een föhn. “Het leuke is dat wij haarfijn kunnen aanwijzen waar de impact zit. Haardrogers gebruiken veel stroom, gaan een x-aantal jaren mee en worden veel verkocht. Alleen dat inzicht kan Philips helpen om de punten waar ze écht verschil kunnen maken aan te wijzen. Levensduurverlengende maatregelen hebben een gigantische impact op het milieu.”
Circulair ondernemen ook beter voor de portemonnee
Zo draagt Ecochain zijn steentje bij aan de omschakeling naar een circulaire economie. Toch moeten we met z’n allen nog een tandje bijzetten, vindt Drost. “De energietransitie alleen is niet genoeg. Ook aan de materiaalkant moeten er slimme oplossingen komen. De grondstoffen zijn gewoon op.” Daarnaast is circulair ondernemen op termijn ook beter voor de portemonnee, weet Drost. Hij verwijst naar een onderzoek van McKinsey uit 2015 waarin het consultancybureau berekende dat een overschakeling naar een circulaire economie de Europese Unie tegen 2030 1,8 biljoen euro op kan leveren. “Circulair is een no-brainer: we krijgen het gewoon niet gedraaid als we het niet doen.”
"En waarom zouden we geen gebruik maken van de GS1 standaarden die al op veel plekken in de keten worden gebruikt?"
Door streepjescode inzicht in impact op het milieu
Op termijn hoopt Ecochain ‘het Google van de milieudata’ te worden. Drost ziet een wereld voor zich waar consumenten door de streepjescode te scannen met hun smartphone precies kunnen zien welke impact een product heeft op het milieu. Inclusief een lijstje van vergelijkbare producten en hun milieuprestaties. “In een ideale wereld zou je per product van alle onderdeeltjes precies willen weten hoeveel energie er gebruikt is. Daar moeten we naar toe. Dat is voor mij klip en klaar. Standaardisatie en schaalbaarheid staan daarbij centraal. En waarom zouden we geen gebruik maken van de GS1 standaarden die al op veel plekken in de keten worden gebruikt? We moeten dit op een economisch haalbare manier zien te doen en met resultaten die reproduceerbaar en verifieerbaar zijn. Alleen dan zullen we hierin slagen.”
Data delen is een must
Zo ver is het nog niet. Eerst moet nog een aantal hordes worden genomen. Een grote uitdaging is om Ecochains klanten zo ver te krijgen dat ze hun data gaan delen. Iets wat ze nu nog vaak niet aandurven uit concurrentieoogpunt. Toch merkt Drost ook hier een ommezwaai: bedrijven zijn steeds vaker bereid data te delen om een gemeenschappelijk doel mogelijk te maken. “Het verschilt per product en per sector. In sommige sectoren is men er gewoon nog niet aan gewend terwijl sommige van onze klanten milieu-informatie scheutig delen met klanten. De circulaire economie valt op staat met samenwerking in de keten.” benadrukt Drost.