Inzicht en data ziekenhuizen nu levensader bij Coronacrisis

De hulpmiddelen die zeer beperkt tot niet leverbaar zijn worden centraal ingekocht, (her)verdeeld en gedistribueerd. De wereld wordt weer ‘kleiner’. We gaan meer lokaal produceren. De coronacrisis leert dat onze productielijnen in hoge mate (te) afhankelijk zijn van lagelonenlanden, zeker voor producten met groot maatschappelijk belang zoals medische apparatuur, persoonlijke beschermingsmiddelen en medicijnen.

Digitalisering en datadeling gaan naar een hogere versnelling

‘Digitalisering en datadeling gaan naar een hogere versnelling omdat we sneller willen weten waar we materialen of goederen kunnen kopen als dat nodig is’, zegt Michiel Steeman, lector op Hogeschool Windesheim. Hans Lunenborg sectormanager gezondheidszorg van GS1 Nederland onderschrijft die mening: “Onderlinge uniformiteit in de manier waarop informatie wordt gedeeld is zeker nu een belangrijke levensader”.

Centraal data delen

Ziekenhuizen werken nu via een landelijke lijn aan inkoop, herverdeling, distributie beschermingsmiddelen en medische hulpmiddelen waar tekorten van zijn. Belangrijk is nu met de dreigende tekorten goed inzicht te krijgen in wie, wat, waar beschikbaar heeft. En dat er bij alle partijen in de zorgketen onderlinge uniformiteit is in de manier waarop informatie wordt gedeeld.

Ook defensie heeft nu een ondersteunende rol bij de logistiek, bijvoorbeeld door te helpen bij de inventarisatie. Regionaal zijn er verschillende coördinatoren. De zorgaanbieders die de situatie nauwlettend volgen - besmette patiënten en de aanwezige beschermingsmiddelen - geven hun data door aan deze regionale coördinatoren. Zij brengen voor hun regio in kaart welke behoefte er is en geven dit door aan het landelijk team.

'Eén van de belangrijkste dingen is dat we realtime inzicht hebben in materialen, mensen en faciliteiten & apparatuur'

“Gelukkig hebben veel ziekenhuizen de laatste jaren al hard gewerkt aan hun informatiemanagementsystemen. Want juist nu is één van de belangrijkste dingen dat we realtime inzicht hebben in materialen, mensen en faciliteiten & apparatuur. Het centraal coördinatiecentrum is nu de meest effectieve manier om alle informatie op één plek te concentreren en weloverwogen beslissingen te nemen. Welke ziekenhuizen moeten nu worden bediend als niet alle bestellingen kunnen worden uitgevoerd," aldus Lunenborg.

Veel partijen in de zorgketen betrokken

Ziekenhuizen zijn goed voorbereid op het verlenen van zorg tijdens een crisis. In de zorgketen zijn ze zich bewust wat de rampen uit het verleden, zoals de SARS-uitbraak, de aardbeving in Fukushima, overstromingen in Thailand en Amerikaanse orkanen voor een zorgketen betekenen. Maar een onbekende pandemie blijft ingewikkeld. Veel partijen zijn dan ook betrokken: ambulancediensten, ziekenhuizen, leveranciers, veiligheidsregio’s, overheid, provincies, gemeentes.

Inzicht in tekorten en distributie

Op kritieke momenten is alleen relevante informatie gewenst, wat zo snel mogelijk bij de juiste personen terecht moet komen. Accuraat en betrouwbaar inzicht in voorraden én zicht op de toeleveringsketen zijn altijd belangrijke aspecten, maar nu bij de pandemie nijpend. Fabrieken van sommige leveranciers zijn nu echter gesloten en anderen kunnen niet op volle capaciteit werken. Dat vergroot de onzekerheid. Maar ook bij het transport is het lastig met alle beperkingen om precies duidelijk te krijgen wanneer alles zal aankomen.

Lunenborg: “Maskers, schorten, handschoenen, beschermingsbrillen en beademingsapparatuur, alles moet razendsnel geleverd worden. Nu sta ik niet in de frontlinie, maar ik verwacht dat veel zorgpartijen die de GS1 standaarden al hebben ingeregeld, deze goed gebruiken en direct inzicht in hun voorraden hebben. Bij levering van artikelen scannen ze de barcode en laden de gegevens (artikelcode, batchnummer en expiratiedatum) in het voorraadbeheersysteem. Bij gebruik scannen ze de barcode opnieuw, waarna het product van de voorraad wordt afgeboekt. Als de voorraad van een product het minimum bereikt, kunnen ze dat direct doorgeven.”

Uitgestelde zorg, medische hulpmiddelen weer terug

Ziekenhuizen zijn nu alleen toegankelijk voor acute, niet-uitstelbare en oncologische zorg. En ook andere zorgpartijen stellen behandelingen uit. Zo maakten de zelfstandige klinieken bekend dat zij apparatuur en hulpmiddelen, maar ook personeel aan verschillende ziekenhuizen in het land beschikbaar stellen.

Bergman Clinics laat weten dat alleen al voor zijn vijftig klinieken meer dan drieduizend van de 3.500 wekelijkse verwijzingen door huisartsen zijn uitgesteld. Op basis van de eerder aangekondigde overheidsmaatregelen tot 7 april, komt dit neer op 10 duizend tot 15 duizend uitgestelde poli-afspraken en meer dan vijfduizend uitgestelde behandelingen zoals staaroperaties, heup- en knie-vervangingen, darm-controles en huid(kanker)behandelingen.

“Als de crisis weer voorbij is moet de zorg zich direct weer opnieuw organiseren. Klinieken zullen zelf ook weer snel hun infrastructuur (mensen, materialen en faciliteiten) op orde moeten zien te krijgen voor de inhaalslag van uitgestelde, maar noodzakelijk medische zorg. En alleen als de medische hulpmiddelen goed gecodeerd zijn en geregistreerd van wie wat waar naartoe is gegaan, is het ook helder waar de medische hulpmiddelen terug naartoe moeten," aldus Lunenborg.