Vertelt een barcodenummer u waar een product is gemaakt?

‘Pak een product op. Kijk naar de barcode. Als de eerste 3 nummers 690 of 691 of 692 zijn, is het product in China gemaakt.’ Dat lijkt een heel praktische en simpele oplossing maar is helaas onjuist! Die barcode zegt niet dat het product in China is gemaakt. Barcodes onthullen niet waar producten zijn geproduceerd.

Nu bedrijven in de verschillende landen moeite hebben om overeind te blijven door het nagenoeg stilvallen van hun business als gevolg van de COVID-19 pandemie, zijn er steeds meer oproepen om producten van binnenlandse makelij te kopen op social media. Tegelijkertijd zijn er geluiden die juist producten uit een land willen weren, als in deze corona-crisis anti-Aziatische en anti-Chinese sentimenten de kop op steken.

Snelle factcheck:

• De barcodenummers van een product geven het land van productie niet aan.
• EAN-nummers worden toegewezen aan individuele fabrikanten door nationale GS1-organisaties en beginnen met een landencode, maar de producten kunnen overal worden gemaakt.
• Bedrijven kunnen wel extra productinformatie aan de consument verstrekken, zoals foto’s, allergenen- en ingrediënteninformatie óf het land van herkomst. Ze voegen die data dan toe aan de barcode via een database of op een website.

Vaak onjuiste informatie over barcodes en herkomst producten

Eerst wat klopt er wel aan de bewering? Wat wél waar is, is dat bijvoorbeeld 690 tot 699 de landencodes zijn die zijn toegekend aan GS1 China. Wat onjuist is dat die producten er ook daadwerkelijk worden gemaakt. Bedrijven kunnen hun producten overal ter wereld produceren en zullen dan een EAN-nummer toekennen uit de nummerreeks die ze gekregen hebben van de GS1 organisatie waar ze lid zijn geworden. Die nummerreeks begint altijd met de landencode van de nationale GS1 organisatie waar de fabrikant lid is geworden. Kortom, barcodes vertellen de consument niet waar een product is gemaakt.

Barcodes vertellen de consument niet waar een product is gemaakt

Loek Boortman, CTO GS1 Nederland: “Je kunt niet aan de hand van een landencode de oorsprong identificeren van waar een bepaald product is geproduceerd. Natuurlijk willen we steeds meer weten over de producten die we kopen. Maar wat betekent dat? Kijk naar onze trots, die echte Hollandse fiets: een omafiets. Die fiets wordt gemaakt met Turks staal dat in Turkije gelast en geverfd wordt tot een frame. Het frame krijgt in Nederland wielen uit Duitsland, spaken uit Zwitserland, banden uit Indonesië, een zadel uit Italië, verlichting uit Taiwan en een bel uit Bulgarije. 75% van deze oer-Hollandse omafiets komt uit het buitenland. ”

Wat vertelt de barcode je wel?

Barcodes zijn te vinden op bijna alle consumentenproducten wereldwijd. We zien die zwart-witte barcode dan ook op bijna iedere productverpakking. Het is een scanbare streepjespatroon die vergezeld gaat met het productnummer dat onder de streepjes wordt afgedrukt. Het EAN-nummer identificeert een product in de toeleveringsketen, als ook op het (online) verkooppunt, op unieke wijze.

Het EAN-nummer, dat een Global Trade Item Number wordt genoemd, geeft aan wat het product is en wie de eigenaar is van het merk en welk nationale GS1-organisatie het nummer in licentie heeft. De meest gebruikte barcode bestaat uit 13 cijfers. Van deze dertien cijfers zijn de eerste drie cijfers de landcode van de uitgevende GS1 organisatie. Het laatste getal is altijd een controlecijfer. Dan blijven er 9 cijfers over. Deze 9 cijfers vormen het bedrijfsnummer en het artikelnummer. Hoe meer productcodes een bedrijf afneemt hoe minder cijfers het bedrijfsnummer bevat.

Betrouwbare productinformatie: weten wat je koopt

De interesse bij de consument om meer, gedetailleerde en betrouwbare productinformatie te krijgen groeit. Loek Boortman: “Leveranciers en retailers hebben in de afgelopen vijf jaar al heel veel productinformatie beschikbaar gemaakt, zoals etiketinformatie of e-commerce data. Ook nu zijn vele bedrijven bezig hun productinformatie te verrijken. We verwachten ook voor de komende vijf jaar dat fabrikanten steeds meer gedetailleerde productinformatie beschikbaar zullen stellen. Met een eenvoudige smartphone-scan van een EAN-nummer zal de consument toegang krijgen tot een heleboel informatie over het product, inclusief het land van herkomst.”

Het nieuwe leven van de barcode is 2D

Een technologische ontwikkeling hoeft niet altijd te bestaan uit het maken van nieuwe dingen, zoals de nieuwe barcode laat zien. Het is de GS1 Digital Link, die via een 2D-code (bijvoorbeeld een QR) de toegang vergemakkelijkt tot aanvullende productgegevens zoals ingrediënten, gebruiksaanwijzingen of de herkomst van het product.

De gewone QR code of dé QR-code?

Het probleem nu nog is dat informatie versnipperd is en op verschillende plaatsen online staat. Je scant een product en komt op een Facebook-pagina, een gebroken website-link of op een webpagina met onvolledige of verouderde informatie. In de QR codes, zoals we die nu kennen, zit wél een uniek webadres en hiermee komt u op een webpagina met bijvoorbeeld een promotieactie. Maar andere informatie over dat ene product kunt u daar niet vinden.

Daar komt het nieuwe leven van de barcode in beeld. Want bij GS1 Digital Link krijgt een product ook online een geauthentiseerde identiteit. Alles begint met dat unieke nummertje op dat ene specifieke product. Alle productinformatie die met één scan beschikbaar komt. De consument scant de QR-code met een GS1 Digital Link en hij komt op een webpagina van de fabrikant en ziet recepten, voedingsinformatie en meer. Voor de retailer-app gebruikt hij dezelfde barcode en hij krijgt specifieke retail-informatie te zien.