20 jaar GS1 Healthcare: productinformatie voor veilige zorg
In 2005 maakten de barcodes van GS1 hun entree in de gezondheidszorg. Twintig jaar later scannen duizenden zorgprofessionals deze barcodes elke dag bij het toedienen van geneesmiddelen of het gebruik van medische hulpmiddelen. Ondertussen werkt GS1 Healthcare samen met leveranciers, zorginstellingen en brancheorganisaties aan de volgende stap: het volledig digitaal delen van productdata via GDSN. Daarmee wordt de gezondheidszorg nog veiliger, efficiënter en duurzamer.

Inmiddels zijn de barcodes van GS1 veel meer dan een hulpmiddel om geneesmiddelen en medische hulpmiddelen te identificeren. Achter elke barcode schuilt een unieke productcode (GTIN), die weer verwijst naar een set productdata. Door de barcode te scannen, kunnen zorgprofessionals in ziekenhuizen en andere zorginstellingen toegang krijgen tot de datapool waarin die productdata staan. Dat helpt hen om fouten te voorkomen en efficiënter te werken. Jolyn van der Beek, sectormanager GS1 Healthcare: “Wat ooit begon als een standaard in de supermarkt, is nu uitgegroeid tot de basis voor patiëntveiligheid, traceerbaarheid en efficiëntie in de wereldwijde gezondheidszorg.”
Fundament voor veilige zorg
De datapool GS1 Data Source is onderdeel van het Global Data Synchronisation Network (GDSN) van GS1. Als alle leveranciers van medische producten hun actuele productdata delen via GDSN, kunnen zorginstellingen afscheid nemen van alle verouderde, inefficiënte, langzame en foutgevoelige processen om productdata op te vragen en vast te leggen. Daarom zet GS1 zich wereldwijd in om leveranciers en zorginstellingen te verbinden en te laten samenwerken. Alleen dan ontstaat een gedeeld fundament voor veilige en efficiënte zorg.
In Nederland werkt GS1 daartoe nauw samen met de markt, met brancheorganisaties als de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU), De Vereniging van Deskundigen Steriele Medische Hulpmiddelen (VDSMH) en inkooporganisaties zoals mProve en IAZ. Het resultaat is dat alle ziekenhuizen inmiddels zijn aangesloten op GDSN en dus productdata uit de datapool kunnen halen. “Ook steeds meer leveranciers van medische hulpmiddelen plaatsen hun productdata in de GDSN. Een goede ontwikkeling, want alleen als alle productdata via GDSN worden uitgewisseld, kan iedereen profiteren. Zowel leveranciers als zorginstellingen”, legt Van der Beek uit.
Als alle productdata centraal op één plek staan, is dat winst voor iedereen. Met een paar klikken kunnen ziekenhuizen die downloaden.
GDSN maakt werk efficiënter én plezieriger
Intersurgical is één van de eerste leveranciers van medische producten uit een lage risicoklasse die zijn complete productportfolio in GDSN heeft opgevoerd. “Deze wijze van productdata delen levert uiteindelijk tijdvoordeel op. Tot voor kort had elk ziekenhuis zijn eigen formulier dat we moesten invullen. Als alle productdata centraal op één plek staan, is dat winst voor iedereen”, vertellen Sandra Hendriks en Anita Manders van Intersurgical. Zij hebben alle ziekenhuizen aangeschreven met het verzoek om daadwerkelijk gebruik te maken van de productdata in GDSN. “Met een paar klikken kunnen ze die downloaden.”
Ook Equip Medikey heeft alle productdata in GDSN geplaatst. Eigenaar Floris de Raadt hoopt dat daarmee een eind komt aan zijn ergernis over al het handmatig invullen van formulieren. “Ik kan er heel slecht tegen als we digitaal beschikbare data opnieuw handmatig moeten invoeren. Dat is zinloos werk. Gebruik van GDSN maakt het werk van zowel leveranciers als ziekenhuizen efficiënter en plezieriger. Maar zolang leveranciers hun datavelden maar half of helemaal niet invullen, blijven ziekenhuizen ons formulieren sturen en blijft het voordeel beperkt.”
De groei is indrukwekkend: 158 procent meer CE-certificaten, 151 procent meer gebruiksaanwijzingen en maar liefst 609 procent meer productafbeeldingen.
Stijgende trend in ingevulde datavelden
Intersurgical en Equip Medikey hebben het afgelopen jaar veel navolging gekregen van andere leveranciers. Dat blijkt uit cijfers van René Dullaart, die zich namens de NFU hard maakt voor gebruik van GDSN. Niet alleen productdata, maar ook documenten en afbeeldingen worden steeds meer in de datapool geplaatst. Zo is in vergelijking met januari vorig jaar het aantal CE-certificaten met 158 procent, het aantal gebruiksaanwijzingen met 151 procent en het aantal productafbeeldingen zelfs met 609 procent gestegen. “We checken de cijfers elke maand om te zien of de stijgende trend doorzet. Uiteindelijk hopen we een exponentiële groei in het aantal ingevulde datavelden te zien”, vertelt Dullaart, in het dagelijks leven manager inkoop en logistiek bij het Erasmus MC.
Dullaart pleit voor een coalitie waarin een aantal leveranciers en ziekenhuizen met ondersteuning van GS1 samen optrekken om het gebruik van GDSN te bevorderen. “Het delen van productdata is geen kwestie van ziekenhuizen tegen leveranciers of andersom. Het inzetten op GDSN is iets wat we samen moeten willen, omdat we daar samen baat bij hebben. Juist omdat het over niet-commerciële data gaat, moet het mogelijk zijn om een brede coalitie samen te stellen. Want we zijn op de goede weg, maar hebben nog een lange weg te gaan.”
Samenwerken aan de toekomst van data
Niet alleen de kwantiteit, maar ook de kwaliteit van productdata is belangrijk. Daarvoor heeft GS1 het datakwaliteitsprogramma GS1 Data Care ontwikkeld. “Datakwaliteit vergroot de waarde van productdata voor het ziekenhuis,” stelt Van der Beek. “GS1 Data Care biedt inzicht in zowel beschikbare als ontbrekende data en vervult een verbindende rol tussen leveranciers en zorginstellingen. Als markt moeten we hier samen in investeren om de datakwaliteit verder te optimaliseren.”
Ondertussen werkt GS1 samen met de sector aan uitbreiding van het aantal datavelden, zodat leveranciers naast productdata ook duurzaamheidsdata met ziekenhuizen kunnen delen. “Het delen van informatie over bijvoorbeeld de samenstelling van verpakkingen delen helpt om verpakkingsafval op de juiste manier te scheiden”, legt Van der Beek uit. “Welke soort plastic heeft de leverancier gebruikt en hoe kan dat na gebruik zo verantwoord mogelijk worden verwerkt? Daarom heeft GS1 Healthcare een start gemaakt met een werkgroep die gaat onderzoeken welke duurzaamheidsdata we via de datapool moeten delen.”