GS1 Europe Regional Forum: het belang van datadelen in agrifood blootgelegd

De voedselketen kent de nodige uitdagingen. Bijvoorbeeld in het delen van informatie over welke bronproducten in de Agrofood keten worden gebruikt, zoals gewasbeschermingsmiddelen, biocides, diergeneesmiddelen en voer. Rutger Vlek van Wageningen Universiteit (WUR) gaf een inkijkje in wat er speelt op dit gebied qua datadelen en het gebruik van standaarden. Hij ging in op de uitdagingen die er zijn om data over deze bronproducten en het gebruik ervan in de voedselketen op een efficiënte en effectieve manier te delen om bij te dragen aan een toekomstbestendige agrifood keten.

Onderzoek naar datagebruik

De onderzoeker aan de WUR is in vijf agrarische case scenario’s gedoken en lichtte er één specifiek uit tijdens zijn presentatie: de Fresh Chain pilot. Hij deed daarin onderzoek naar de beschikbaarheid, toegankelijkheid, uitwisselbaarheid en de verwerking van relevante data over het gebruik van diergeneesmiddelen. Vlek: “De focus bij deze pilot lag op Nederland, maar dit thema speelt uiteraard internationaal.” Bij de Fresh Chain pilot is ingezoomd op de geldende wet- en regelgeving en op de databronnen die er zijn, maar die niet met elkaar in verbinding staan. Vlek: “We wilden potentiële verbeteringen detecteren en de bewustwording vergroten voor het belang van datadelen.”

Versimpeling van autorisatieproces

Vlek: “Uit de pilot werd duidelijk dat als betrokken partijen direct bij de registratie van een medicijn daar een barcode aan koppelen, dit leidt tot een verbetering de traceerbaarheid van het medicijn. Het medicijn kan dan beter gevolgd worden, bijvoorbeeld bij controlemomenten tijdens opslag, het voorschrijven van medicijnen en bij het gebruik ervan. Voeg je een barcode toe op de verpakking van een product - en liefst ook nog eens op het product zelf - dan kun je de reis van het product overal in de keten makkelijker vastleggen met de dosering (het gebruik).”

‘Kies voor geautomatiseerde toegang, niet voor PDF’s en e-mail’

“Wat deze pilot vooral duidelijk maakt is dat er heel veel data beschikbaar is, maar dat je moet weten waar je moet kijken”, stelt Vlek. Hij constateert ook dat data-uitwisseling vandaag de dag meestal gebeurt met PDF’s of via e-mail en dat belemmert het geautomatiseerd hergebruik van de informatie, wat bijvoorbeeld met een API-toegang wel kan. Vlek: “Tenslotte hebben we gemerkt dat mensen data uit diverse bronnen vaak handmatig kopiëren voordat ze deze integreren met andere systemen. Dat leidt tot problemen als verouderde data, meer fouten en ook incomplete databronnen. We moeten informatie veel breder en op een gestandaardiseerde manier gaan koppelen met API’s.”

‘Is data willen delen ook eenvoudig?’

“Het delen van data is, zeker met de beschikbare technologie, heel eenvoudig. Maar waar het om draait is het willen delen.” Sener Celik, ceo van JoinData, stelt in zijn presentatie dat vertrouwen het sleutelwoord is voor het effectief delen van data, ongeacht welke.

Trusted dataplatform

In de agrarische sector is JoinData inmiddels uitgegroeid tot de spil in een ‘trusted dataplatform’. Daarbij zijn Nederlandse en Belgische bedrijven aangesloten, waaronder 15.000 boeren. Er zijn momenteel 260 dataleveranciers en 80 gebruikers van deze data, maar het doel is om het platform Europees uit te rollen. Celik: “De samenwerking met de sector heeft geleid tot een waardeketen gebaseerd op data. De belangrijkste bouwstenen daarbij zijn gebruiksgemak, efficiency, controle over data, security, vertrouwen en toestemming. Is dat geregeld, dan breng je daarmee innovatie ook dichterbij.”

Bijval vanuit GS1 Nederland: ‘Wij willen graag helpen’

De argumenten die ceo Celik van JoinData deelde over het belang van data delen, ook verderop in de supply chain, kregen bijval van Tom Quets, sectormanager Agrifood bij GS1 Nederland en projectleider van het GS1 in Europe Agriculture project. “Daarbij willen wij graag helpen. Ik denk dat wij op het vlak van datadelen en vertrouwen iets kunnen toevoegen. Veel van de data in de keten is al beschikbaar, maar nog niet altijd vindbaar, toegankelijk, herbruikbaar en uitwisselbaar. Vertrouwen tussen partijen is er niet altijd en dat speelt op lokaal, regionaal en wereldwijd niveau. Als organisatie zonder winstoogmerk kunnen we met onze standaarden en sectorspecifieke richtlijnen samen met partners zoals JoinData en de WUR het vertrouwen in de keten vergroten.”

‘Zorg dat je bij de juiste mensen de juiste snaar raakt’

Aanvullend aan deze standaarden benadrukt Quets dat bedrijven alleen succesvol kunnen zijn als ze alle deelnemers in de keten betrekken bij hun plannen. Hij stelt ook dat ketens eigenlijk geen keuze meer hebben op dit moment, onder druk van consumenten en overheden. “Als we willen bijdragen aan de gestelde duurzame ontwikkelingsdoelen, dan moeten we datadelen wel verbeteren in de upstream supply chain. Uiteraard moet iedereen daarbij zoveel mogelijk de beschikbare standaarden gebruiken, zoals die van GS1. Om dat te bereiken moeten we verder werken aan het verhogen van de bewustwording bij bedrijven over de toegevoegde waarde die ketenbreed en gestandaardiseerde delen van data brengt. Het is belangrijk dat deze waarde erkend wordt. En dat doe je in de eerste plaats met de juiste mensen en de juiste bedrijven rond de tafel te gaan zitten en de juiste snaar te raken.”